Het heeft iets raars in zich, dat je blij moet zijn dat er spanningen en conflicten zijn in een samenwerking. Ieder mens probeert toch conflicten juist te mijden zou je denken. Waarom zou je het jezelf aan doen om pijn te ervaren door het conflict aan te gaan. Met de ander in gesprek te gaan over iets dat niet goed gaat of waar je je niet prettig bij voelt? Terwijl het juist zo fijn is om het soms gewoon in stand te houden, eromheen te werken en net te doen alsof het er niet is. Dat je gewoon je werk fijn kunt doen en als je merkt dat de ander dingen doet die je minder leuk vindt, dan erger je je daar even aan en ga je weer door. Net zolang tot het misschien escaleert, maar zolang is het gelukkig nog lang niet. Je kunt er nog heel lang omheen werken en anders zorg je wel dat je minder met die ander te maken krijgt. Dan pak je je taken anders op, zorg je dat je op een andere plek aan het werk bent en omring je jezelf met mensen die het ook begrijpen.

Zo dacht ik ook vaak als ik weer eens een boek las over “zoek de spanningen op”, of als ik er met andere ondernemers over sprak hoe lastig het is om spanningen in je team goed aan te pakken. In het boek dat ik onlangs heb gelezen over “Coachend leidinggeven” (Marijke Lingsma, hier te koop) is er zelfs een heel hoofdstuk aan gewijd. Dat het erg belangrijk is dat je inziet dat gedoe, of zo je wilt conflicten, nodig zijn om ervoor te zorgen dat mensen beter met elkaar gaan werken. Want conflicten zijn overal en ze niet de kans geven om uit te bloeien tot oplossingen, maakt dat ze vaak op een later moment nog harder terugkomen. En ergens weten we ook dat het zo is. Ik weet het zelf soms ook goed te omzeilen, terwijl ik dan aan mijn collega’s juist vertel dat ze de roze olifant (zie je ‘m al voor je?) juist moeten bespreken. Zorg dat er op tafel komt wat ter sprake moet komen, want anders blijft het etteren en komt het wel een later moment. Maar het zelf doen vind ik soms ook nog lastig – net als iedereen.

Vanuit je bewustwording

Wat is het toch dat we hier niet goed mee om kunnen gaan? Als ik erover lees begrijp ik goed de stappen die worden voorgesteld en hoe je hier vanuit je bewustwording de juiste aandacht aan kunt en moet geven. Vooral ook als je het gedoe waarneemt tussen anderen. Maar doe het maar eens altijd zo bewust. Vaak schiet ik toch weer in mijn normale aanpak en heb dan primair al heel gauw mijn reactie klaar. Ik moet mijzelf op zulke momenten ook echt tegenhouden om niet snel met een antwoord of oplossing te komen, maar gewoon heel even wachten om te kijken wat er gebeurt. En dan vooral heel bewust bezig proberen te zijn met het stellen van de juiste vragen, zodat ik mijn teamleden daarmee de kans geef om vooral hun eigen problemen en conflicten op te lossen op hun eigen manier. Ontzettend moeilijk als je het mij vraagt, want je ziet het dan soms ook echt misgaan en weet eigenlijk van te voren al waardoor het komt. Althans, je denkt het te overzien en met mijn eigen kennis en ervaring brei ik er dan een antwoord en verklaring aan. Maar is het ook werkelijk zo? Is dit wel waarover het gaat? Of heb ik het weer met mijn eigen bril bekeken en gaat het misschien toch ergens anders over?

Je ziet het pas als je het begrijpt, zei Cruijff ooit eens zo mooi – en een opmerking die ik vaker hoor als het om werken vanuit je bewustzijn gaat. En terecht! Als je zelf even op afstand gaat staan van wat er is gebeurd, dan merk ik al snel dat ik tot het inzicht kom dat ik het toch niet helemaal zeker weet. Misschien dat het conflict wel is ontstaan uit een situatie waar ik niet bij ben geweest, of dat het gewoon komt dat er geen goede afspraken zijn gemaakt over onderlinge verwachtingen (vaak het geval). En als ik dan met mijn goedbedoelde adviezen eraan kom, werkt het eigenlijk averechts. Want de oplossing is dan door mij gegeven en teamleden zullen hier snel in meegaan, vanuit de gedachte “dan is het opgelost en hoeven we het er niet meer over te hebben”. Uit eigen ervaring weet ik helaas dat het dan niet is opgelost en juist weer op een later moment terugkomt, wanneer je er niet op zit te wachten. De oplossing zit uiteindelijk al in de personen zelf verscholen, alleen het komt er niet altijd even goed uit. Dat proces faciliteren en misschien zelfs een beetje versnellen is het enige dat je hoeft te doen. Makkelijker gezegd dan gedaan, maar ik heb het steeds beter onder de knie. En oh zo mooi als je het doet en merkt dat het werkt. En ik kan je uit eigen ervaring zeggen dat je het ‘gedoe’ dan opeens ook leuk begint te vinden.

Dus omarm het gedoe, de discussie en het conflict. Ga het niet uit de weg, maar gooi die olifant op tafel en laat de betrokken personen er met elkaar over in gesprek gaan. Stel vragen over het hoe en waarom en kijk op welke wijze je overzicht kunt maken van wat er speelt. Je zult merken dat je er persoonlijk, maar ook als team uiteindelijk beter van wordt.